Zašto je došlo do promena stavova prema Zakonu o rodnoj ravnopravnosti

Žene i devojčice nalaze se u nepovoljnijem položaju u odnosu na dečake i muškarce u mnogim oblastima društvenog života, a diskriminaciji su češće izložene samohrane majke, žene sa invaliditetom, Romkinje, žene sa sela, siromašnije i žene drugačije seksualne orijentacije. Iako brojna istraživanja govore da su žene obrazovanije, ali manje plaćene i manje zaposlene u odnosu na muškarce, kao i da su neuporedivo češće žrtve porodičnog i partnerskog nasilja, pitanje rodne ravnopravnosti u javnosti se sve češće predstavlja kao problem, istakla je Brankica Janković, poverenica za zaštitu ravnopravnosti, povodom 8. marta, Međunarodnog dana žena.

Govoreći na panelu pod nazivom „Rodna ravnopravnost – od prioriteta do krize identiteta”, koju je kancelarija poverenice za zaštitu ravnopravnosti organizovala u saradnji sa UNDP-om, Brankica Janković istakla je da je tri godine od usvajanja došlo do promena stavova prema Zakonu o rodnoj ravnopravnosti, da se javio otpor prema njemu i da se kao glavni argumenti navodi činjenica da taj zakon vodi narušavanju nacionalnog identiteta. Ona je ocenila da ne bi trebalo prihvatiti konfuziju i produbljavati podele koje su nastale, već je neophodno povesti ozbiljan i konstruktivan razgovor o ovom problemu.

Stalni predstavnik UNDP Jakup Beriš rekao je da bi za rodnu jednakost, uz solidan pravni i strateški okvir, potrebna suštinska promena u percepciji i ponašanju u vezi sa ulogom žena i muškaraca u društvu. On je podsetio da ustavi 184 od 194 zemlje, uključujući i Srbiju, garantuju ravnopravnost žena i muškaraca, ali poslednji izveštaj Svetskog ekonomskog foruma o neusklađenosti na globalnom nivou pokazuje da nema nijedne zemlje na svetu u kojoj je postignuta puna ravnopravnost. Beriš je rekao da se u indeksu UNDP-a iz 2023. godine o rodnim društvenim normama vidi da skoro 80 odsto građana u Srbiji ima najmanje jednu predrasudu u vezu sa ulogama žena i muškaraca u društvu.

„Polovina muškaraca i 41 odsto žena veruje da su muškarci bolji politički lideri i veruju da jednaka prava žena i muškaraca nisu od suštinskog značaja za demokratiju”, rekao je Beriš, dodajući da takvi stereotipi utiču na izbor obrazovanja i radne mogućnosti za žene i muškarce, negativno utiču na celo društvo i ostavljaju ozbiljne posledice po rodnu jednakost, što vuče nasilje nad ženama.

Novinarka RTS-a Ana Manojlović istakla je da je povređena činjenicom da je prva informacija koju o njoj dobijete kada njeno ime stavite u gugl pretraživač jesu prekrštene noge u televizijskom studiju i „ekskluzivni” snimci u bikiniju – uprkos činjenici da je tokom karijere radila važne dokumentarce o pedofiliji, femicidu i brojnim društvenim problemima, kao i da nekoliko puta nedeljno vodi veoma gledanu emisiju „Beogradske hronike”.

Odgovarajući na pitanje šta je borba za rodnu ravnopravnost donela, novinarka lista „Politika” Katarina Đorđević istakla je da su se žene izborile da se zanimanja pišu u ženskom rodu, ali se nisu izborile da za isti posao budu plaćene isto kao muškarci. Izborile su se da idu u starosnu penziju u istim godinama kao i muškarci, ali su njihove penzije u proseku 17 odsto manje u odnosu na muške. Iako svaka treća poslanička klupa u republičkom parlamentu danas pripada ženama, one se nisu izborile da nasilnik bude uvek kažnjen za partnersko ili porodično nasilje i da svaki muškarac nakon razvoda braka plaća alimentaciju. Ona je podsetila da rezultati istraživanja „Žene u medijima” govore da čak 40 odsto novinarki u Srbiji zarađuje manje od republičkog proseka, kao i da je svaka četvrta novinarka bila žrtva starosne diskriminacije tokom karijere.

U okviru panela predstavljen je i priručnik za novinare i novinarke „Diskriminacija i ravnopravnost”, koji objašnjava pojam i uzrok diskriminacije i upućuje na adekvatno izveštavanje, koji sadrži i teme međunarodnog pravnog okvira, medijske regulative u Srbiji, kao i rečnik tolerancije za novinare.

Objavljeno: 8. 3. 2024.

Izvor: www.politika.rs

Autor: Katarina Đorđević