Šansa, a ne stereotipi

Mada se u proteklih devet godina u štampanim medijima znatno više piše o problemima, ali i uspesima, osoba s invaliditetom, one se i dalje prikazuju kao jadne, nesrećne osobe koje treba sažaljevati, kao aseksualna bića i “greška prirode”, čija je bolest, odnosno oštećenje, kazna za njihov ili tuđi greh.

Najčešći stereotip o njima je da im je neophodna pomoć drugih, terapija i izlečenje, da su predmet dobročinstva, milosrđa i nasilja.

Sve to, po oceni Milice-Mime Ružičić iz Centra “Živeti uspravno”, koja je analizirala štampu u Srbiji od 2004. do 2013. godine, dovodi do toga da se osobe s invaliditetom i dalje predstavljaju drugačijim nego što zapravo jesu.

Naime, u svojoj analizi Milica Ružičić ukazuje na terminološku nedoslednost kada su u pitanju osobe s invaliditetom. Ta nedoslednost se, po njenom mišljenju, najčešće ogleda u korišćenju različitih termina u istom tekstu ili, pak, u naslovu i podnaslovu, s terminologijom iz socijalnog modela. Zatim, o tim osobama se često piše da uprkos oštećenju koje imaju uspevaju isto što i osobe koje ga nemaju – “fenomen superbogalja”, ali i da ne mogu samostalno da donose odluke u upravljanju svojim postupcima i zato se društvu upućuje apel za pomoć, solidarnost…

Osobama s invaliditetom treba dati šansu da se uključe u društvene tokove, a to je, kako se ističe u analizi, moguće ukoliko se radi na njihovom zapošljavanju, kao i boljim pristupom medija, kojima bi one same ili organizacije koje ih zastupaju, bile primarni izvor i akter medijskog sadržaja. S obzirom na to da se Srbija usvajanjem niza međunarodnih dokumenata – oko 30, opredelila za socijalnu inkluziju, neophodna je promena konteksta u kojem se osobe s invaliditetom pojavljuju i predstavljaju.

Bolnice, insititucije, specijalizovana nastava, specijalne škole, doprinose uključivanju osoba s invaliditetom u društvene tokove, a kada jednom postanu deo društva, one znaju da žive život u skladu sa svojim fizičkim i drugim mogućnostima.